plants with salinity resistance • Delta-Trees

Μουριά (Morus) 101: Ένας Σύντομος Οδηγός για τους Λάτρεις του Κήπου

by Delta Trees 13/07/202313/07/2023No Comments

Εισαγωγή

Mulberry trees is one of the most popular deciduous trees in the Greek landscape, due to the wonderful shade offered by its foliage. It belongs to the family Moracae and the genus Morus (of the Moreae). Since its introduction to Greece in ancient times, it has been known by the names Sycaminia, Xinomouria and Mournia. It is a fast-growing tree, found in streets, yards, parks, in the city and of course in villages. In addition to being ornamental, mulberry trees bear delicious and healthy fruits (considered superfood), excellent wood for furniture making, and leaves that are ideal food for silkworms. The ornamental tree is one of the leading shade trees in landscape architecture, since its branches can be shaped to create a natural trellis.

Ποικιλίες

Τη βρίσκουμε σε ποικιλίες που φέρει καρπούς και σε άλλες που δε φέρει, όπως η πλατανόφυλλη καλλωπιστική μουριά. Αυτό το είδος δεν φέρνει καρπούς, ενώ τα φύλλα της μοιάζουν στο σχήμα με αυτά του πλατάνου, εξού και το όνομά της. Είναι λιγότερο επεκτατικό από τα καρποφόρα και συχνά έχει μικρότερο ύψος (έως 18 μέτρα). Με άλλα λόγια, είναι το πιο ‘’νοικοκυρεμένο’’ είδος και κατάλληλο για χώρους, όπου η καθαριότητα είναι μεγάλης σημασίας, όπως ξενοδοχεία, γκαράζ και πεζοδρόμια.

Οι πιο διαδεδομένες καρποφόρες μουριές στη μεσόγειο είναι η μαύρη ή κοινή (Morus nigra) και η λευκή μουριά (Morus alba). Η πρώτη κατάγεται από τις περιοχές της Κασπίας Θάλασσας, ενώ φτάνει σε ύψος έως και 8 μέτρα (η πιο κοντή). Φέρει φύλλα σκουροπράσινου χρώματος, με μεγάλο πλάτος και χνούδι στην κάτω επιφάνεια. Τα μούρα που παράγει είναι φυσικά σκούρου χρώματος και είναι τα πιο εύγευστα, αφού είναι γλυκά. Η περίοδος ωρίμανσής τους είναι τον Ιούλιο-Αύγουστο, που έχουν αποκτήσει ένα πολύ σκούρο κόκκινο χρώμα.

Από την άλλη η λευκή μουριά με καταγωγή από την Κίνα και φτάνει έως και 24 μέτρα. Το φύλλωμά της είναι πιο μακρόστενο και γυαλιστερό, με ανοιχτό πράσινο χρώμα. Οι καρποί έχουν ένα άσπρο εντυπωσιακό χρώμα, το οποίο μερικές φορές μπορεί ελαφρώς να κοκκινίζει. Οι καρποί της λευκής μουριάς είναι πιο ξινοί και για αυτό δεν χρησιμοποιούνται τόσο για βρώση, αλλά αποτελούν εξαιρετική τροφή για τους μεταξοσκώληκες, μιας και τα φύλλα της μαύρης μουριάς έκαναν το μετάξι πιο τραχύ.

Άλλες δημοφιλείς ποικιλίες είναι η κόκκινη μουριά (Morus rubra), ιδιαίτερα διαδεδομένη στην βορειοανατολική Ευρώπη, αλλά και η χαμηλού ύψους, διακοσμητικής αξίας κρεμοκλαδής μουριά (Morus pendula), όπου τα φύλλα της έχουν κατεύθυνση το έδαφος.

Εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες

Η μουριά είναι ένα τόσο αγαπητό δέντρο, όχι μόνο για την ομορφιά της και τις αναμνήσεις που ξυπνά, μιας και σε πολλούς από εμάς θυμίζει το χωριό μας ή διακοπές στην εξοχή, αλλά και για την εξαιρετική αντοχή της σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, όπου άλλα δέντρα δεν τα καταφέρνουν με τόση επιτυχία. Όσο αναφορά το έδαφος, η μουριά δεν έχει ιδιαίτερες προτιμήσεις, ενώ μεγαλώνει επιτυχώς και σε ξηρά εδάφη, με υψηλά επίπεδα αλατότητας. Αν φυσικά, βρεθεί σε γόνιμα εδάφη, με υψηλή οργανική ουσία και καλή αποστράγγιση, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Η μουριά παρότι αγαπά τον ήλιο, αντέχει και στο κρύο και στο χιόνι. Τέλος, δεν είναι τυχαίο που χρησιμοποιείται κατά κόρον στο αστικό τοπίο μιας και είναι από τα δέντρα με τη μεγαλύτερη αντοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Πότισμα

Η μουριά παρουσιάζει αρκετή αντοχή στην ξηρασία. Φυσικά, το πότισμα τους καλοκαιρινούς μήνες δεν πρέπει να παραλείπεται, ώστε το φύλλωμα να είναι πλούσιο και οι καρποί πολλοί και ζουμεροί.

Κλάδεμα

Important cultivation care is the pruning of mulberry trees. As a deciduous tree, sycamore is pruned in mid-winter (January-February), when the tree is dormant and its sap is not circulating. Remember, however, that depending on the usefulness we want the tree to have, the more severe or light the pruning will be. If we are interested in the foliage, for example, the pruning should be severe and, as a consequence, the production of berries will be less. On the other hand, if fruit production is the main objective, it is recommended that pruning should be limited. This is the reason why severe pruning is observed in the sidewalk tree rows, as the tree’s interest is focused on shade. Still, severe pruning is also done in the white mulberry tree, where we want high leaf production for silkworms. As far as age is concerned, a small mulberry tree is pruned in the first three years in such a way that it takes the desired shape. In this case, we make sure that the stems start from a height of about 1.5 meters, while the number of branches should not exceed 5, in order to form a round or spreading shape. Finally, an admonition for the lazier tree lovers is not to leave the mulberry tree untended for very long periods, as this will result in a large height, with dense but very weakened shoots, which is not what we want. Besides, pruning increases our physical condition! Of course, as we’ve learned in the article about fig trees, after pruning we smear with a special pruning paste to prevent fungi and bacteria from attacking our tree.

Λίπανση

Τέλος, εξαρτώμενος με τη χρήση του δέντρου είναι και ο παράγοντας της λίπανσης. Λιπάσματα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε άζωτο στα τέλη του χειμώνα (όταν τελειώσει το πολύ κρύο), οδηγούν σε ζωντανότερο φύλλωμα, ενώ αντίστοιχα σε κάλιο σε περισσότερη καρποφορία.

Ασθένειες

Όσο αναφορά τις ασθένειες, η μουριά παρουσιάζει πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα, σε μύκητες και έντομα. Παρόλα αυτά, ο μεγαλύτερός της εχθρός είναι η μελίγκρα (αφίδες). Ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί προσβολές από το ξυλοφάγο έντομο Xylotrechus chinensis. Οι προνύμφες του εντόμου μπαίνουν μέσα στον κορμό και ανοίγουν στοές, οδηγώντας σε προβλήματα στην μεταφορά του νερού και των θρεπτικών στοιχείων.

Bonus Tip

Και ένα bonus tip για τους διαβαστερούς που κατάφεραν να φτάσουν μέχρι εδώ, να πούμε ότι αν τρώτε μούρα θα χαρείτε ιδιαίτερα με τα παρακάτω, καθώς τα μούρα έχουν βιταμίνη C, K, κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και σίδηρο. Είναι άκρως αντικαρκινικά και καταπολεμούν τους όγκους του σώματος σύμφωνα με έρευνες. Αυξάνουν την καλή χοληστερόλη (HDL), ενώ βοηθούν στη μείωση του βάρους (αύξηση 73% της ικανότητας λιπόλυσης), τον έλεγχο του διαβήτη, αλλά και στην πρόληψη του Πάρκινσον και του Alzheimer. Κοινώς τρώτε μούρα!

Για περισσότερες πληροφορίες για τις μουριές κάνε κλικ εδώ

Τι Δέντρα Να Φυτεύσω Αν Μένω Σε Νησί;

by Delta Trees 11/05/202311/05/2023No Comments

Ζώντας σε μια χώρα που περιτριγυρίζεται από θάλασσα, δεν είναι λίγες οι φορές που ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα ‘’Τι φυτά και δέντρα να βάλω στον κήπο μου; ’’, τα οποία όχι μόνο να είναι ικανά για να αντέξουν το κλίμα ενός νησιού, αλλά και για να εντυπωσιάσουν. Σπίτια με μαγευτική θέα το γαλάζιο, συνοδευόμενα από τα κατάλληλα φυτικά είδη, δημιουργούν πάντα εντυπωσιακά οπτικά αποτελέσματα. Γιατί όμως όλα τα είδη δεν είναι κατάλληλα; Δυστυχώς, δεν αντέχουν όλα φυτά την αλατότητα που έχουν τα παραθαλάσσια εδάφη, τα υδροσταγονίδια που μεταφέρονται από τον αέρα, καθώς και τους ισχυρούς ανέμους, φαινόμενο συχνό για τα αγαπημένα μας νησιά του Αιγαίου. Δεν είναι λίγες οι φορές άλλωστε που συναντάμε φυτά καχεκτικά, με συμπτώματα όπως ξήρανση στις κορυφές των φύλλων.

Πάμε όμως εν συντομία να δούμε τι ακριβώς είναι η αλατότητα και πως επηρεάζει τα φυτά μας. Αλατότητα είναι η ύπαρξη υψηλών συγκεντρώσεων ιόντων νατρίου (Na⁺) και χλωρίου (Cl^–) στο περιβάλλον της ρίζας του φυτού. Αυτό συμβαίνει, διότι μειώνεται η ενέργεια που ρέουν τα μόρια του νερού, καθώς τα τελευταία έλκονται προς τα ιόντα των αλάτων και όχι προς τις ρίζες των φυτών. Ως επακόλουθο, το έδαφος που έχει ‘’αλάτι’’ συμπεριφέρεται ως ξηρικό, καθώς πολύ λίγο από το νερό του εδάφους, προσλαμβάνεται τελικά από τα φυτά.

Φτάνει όμως με τις λεπτομέρειες και πάμε να μπούμε στο κυρίως θέμα, ξεκινώντας από τα καταλληλότερα δέντρα για ένα κήπο σε νησί.

Αλμυρίκι (Tamarix)

Αναμφισβήτητα το αρμυρίκι ή αρμυρίκι όπως αλλιώς ονομάζεται είναι ο ‘’βασιλιάς’’ των φυτών με αντοχή στην αλατότητα, αφού ευδοκιμεί ακόμα και σε ελάχιστη απόσταση από τον αφρό της θάλασσας. Φτάνει σε ύψος 6μ. και διάμετρο 4-5μ., ενώ έχει και γρήγορη ανάπτυξη. Στα ελληνικά φυτώρια πωλούνται συνήθως 3 είδη, το Tamarix tetrandra, που ανθίζει την άνοιξη με λευκά άνθη, το Tamarix parviflora που ανθίζει στις αρχές καλοκαιριού με ροζ άνθη και τέλος το Tamarix ramosissima, που ανθίζει στο τέλος του καλοκαιριού.

Αρμυρίκια δίπλα στη θάλασσα

Ελιά (Olea europaea)

Για το δέντρο της ελιάς οι συστάσεις είναι περιττές. Ίσως το ομορφότερο και με τη μεγαλύτερη ιστορία καρποφόρο. Είναι αειθαλές και ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις, με καλά αποστραγγισμένο έδαφος. Εκτός από το αλατούχο έδαφος, έχει εξαιρετική αντοχή στην ξηρασία. Η ανθοφορία της αρχίζει τον Μάιο, ενώ οι καρποί ωριμάζουν το φθινόπωρο. Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 43 ποικιλίες ελαιόδεντρων, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά το καθένα.

Όμορφο ελαιόδεντρο, ιδανικό για παραθαλάσσια μέρη

Μουριά (Morus)

Από τα πιο δημοφιλή, φυλλοβόλα δέντρα του ελληνικού τοπίου, λόγω της πλούσιας σκιάς που προσφέρει το φύλλωμά της, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Φέρει εξαιρετική αντοχή σε συνθήκες ξηρασίας, παγωνιάς, αλατότητας και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ταυτόχρονα, δεν φέρει καμία ιδιαίτερη απαίτηση εδαφολογικά, μιας και ευδοκιμεί ακόμα σε άγονα εδάφη. Σε ηλιόλουστες θέσεις δίνει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Τη βρίσκουμε σε ποικιλίες που φέρει καρπούς, όπως είναι η λευκή και η μαύρη (ή κοινή) μουριά, αλλά και χωρίς καρπούς, η λεγόμενη καλλωπιστική μουριά. Η τελευταία χρησιμοποιείται κυρίως για τη διακόσμηση χώρων όπως πάρκινγκ κτηρίων, όπου η πτώση του καρπού στο έδαφος δεν είναι επιθυμητή.

Δέντρο μουριάς φορτωμένο με κόκκινα μούρα

Χαρουπιά (Ceratonia siliqua)

Ιδανική επιλογή για κήπο σε νησί. Η χαρουπιά ή αλλιώς ξυλοκερατιά είναι ένα καρποφόρο, αειθαλές δέντρο. Τα γυαλιστερά της φύλλα, σε συνδυασμό με τον καρπό της (το χαρούπι) θα δώσουν σε οποιαδήποτε κήπο μια αίσθηση αρχοντισμού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η λέξη καράτι, έχει βγει από τη λέξη κεράτι ( ο αποξηραμένος σπόρος της χαρουπιάς), ο οποίος στην αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε ως μονάδα βάρους για το χρυσό και τους πολύτιμους λίθους. Όσο αναφορά τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της αρέσουν τα ξηρά και θερμά κλίματα, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερη αντοχή στην αλατότητα. Θα μεγαλώσει με μεγάλη επιτυχία σε οποιαδήποτε έδαφος, ακόμα και στα πιο άγονα.

Δέντρο χαρουπιάς ιδανικό για κήπους σε νησιά

Συκιά (Ficus carica)

Η συκιά είναι ένα από τα πιο αγαπημένα καρποφόρα δέντρα που έχουν συνδεθεί έντονα με το ελληνικό καλοκαίρι, κυρίως για τον γλυκό καρπό της. Λατρεύει τον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ φέρει ευαισθησία στο πολύ κρύο. Ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη, με εξαίρεση τα αργιλώδη, που συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού. Φυσικά, ένας από τους λόγους που προτιμάται είναι ότι δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τους περισσότερους ιδιοκτήτες κατοικιών σε νησιωτικές περιοχές, οι οποίοι συχνά επισκέπτονται τα εξοχικά τους, μόνο την περίοδο του καλοκαιριού. Τι καλύτερο από ένα δέντρο που δε μας απασχολεί με τις περιποιήσεις του και ταυτόχρονα μας χαρίζει γευστικές απολαύσεις. Και ένα επιπλέον tip για τη συκιά, αν θέλουμε να παράξει περισσότερα σύκα, καλό θα είναι παρότι αντέχει στην ξηρασία, να το υποβοηθήσουμε με μερικά ποτίσματα. Για περισσότερες πληροφορίες για τη συκιά ακολουθήστε το σύνδεσμο.

Συκιά ιδανικό δέντρο για νησιωτικές περιοχές

Ροδιά (Punica granatum)

Ένα από τα γνωστότερα φυλλοβόλα δέντρα του μεσογειακού κήπου, με καταγωγή από την Περσία. Φτάνει σε ύψος έως και τα 4 μέτρα, ενώ σχηματίζει πυκνή κόμη. Το σημείο κατατεθέν της ροδιάς είναι ο κατακόκκινος καρπός της σε σχήμα κορώνας. Φυσικά, εντυπωσιακά είναι και τα κόκκινο-πορτοκαλί της άνθη, που εμφανίζονται από την άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο. Παρουσιάζει ανθεκτικότητα στις χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά όχι κάτω των -10οC, ενώ αγαπά τις ηλιόλουστες περιοχές, με υψηλές θερμοκρασίες.

Άγουρο ρόδι με φόντο τη θάλασσα

Αριά (Quercus ilex)

Η αριά ή αλλιώς λευκή βελανιδιά είναι ένα όμορφο αειθαλές δέντρο, που κατάγεται από τη μεσόγειο. Φτάνει σε ύψος έως και τα 15 μέτρα. Η πλούσια κυλινδρική της κόμη, σε συνδυασμό με τα γκριζοπράσινα φύλλα της, δημιουργεί πολύ όμορφη σύνθεση με το δέντρο της ελιάς. Ευδοκιμεί σε μέτριας σύστασης, υγρά εδάφη, με καλή αποστράγγιση. Είναι δέντρο ιδιαίτερα ανθεκτικό τόσο στην ξηρασία, αφού εγκλιματιστεί με το χώρο που θα τοποθετηθεί, όσο και στο κρύο.

Υπέροχη αριά για όλους τους κήπους

Φοίνικας Ουασινγκτόνια (Washingtonia Fan Palm)

Η πιο ασφαλής επιλογή δέντρων σε παραθαλάσσια μέρη δεν είναι άλλη από τους φοίνικες και όχι άδικα καθώς, φέρουν πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στους δυνατούς ανέμους, την ξηρασία και την αλατότητα της θάλασσας. Μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 15 μέτρα ύψος, ενώ συνδυάζει το ύψος αυτό με γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, δίνει στο χώρο μια εξωτική πινελιά συνυφασμένη με τις διακοπές και τη χαλάρωση.

Φοίνικας Ουασινγκτόνια που δίνει μια εξωτική αίσθηση στο χώρο του πρασίνου

Γιούκα (Yucca)

Η γιούκα με καταγωγή από το μακρινό Μεξικό, είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό τροπικό φυτό. Η πολύ μεγάλη της αντοχή στην εδαφική αλατότητα, αλλά και στα σταγονίδια που μεταφέρονται από τη θάλασσα, σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό της φύλλωμα, την καθιστά αγαπημένο φυτό στα νησιά. Έχει μακριά λογχοειδή φύλλα μεγέθους 1,5-2 μ. Ανθοφορεί στα τέλη του Ιουλίου, με πανέμορφα λευκά άνθη σε σχήμα καμπάνας. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα, ακόμα και αν έχει κομμένο κορμό.

Το φυτό της γιούκας με τα άνθη και τα φύλλα του

Φωτίνια (Photinia)

Η φωτίνια κατατάσσεται στους θάμνους, όμως μπορεί να πάρει και τη μορφή δέντρου. Λατρεύεται από τους αρχιτέκτονες τοπίου, λόγω των έντονων χρωματικών αντιθέσεων του φυλλώματός του, κόκκινο τους ζεστούς μήνες και πράσινο τους ψυχρούς. Το Μάιο γεμίζει με λευκά άνθη, που φέρουν υπέροχο άρωμα, τα οποία καταλήγουν σε κόκκινους καρπούς που ωριμάζουν το φθινόπωρο, ενισχύοντας έτσι την καλλωπιστική του αξία. Ο αειθαλής αυτός θάμνος, λατρεύει τον ήλιο, αλλά φέρει ταυτοχρόνως ανθεκτικότητα και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Φυσικά, έχει προστεθεί στη λίστα με τα φυτά που είναι κατάλληλα για νησιά, καθώς είναι ανθεκτικό στην αλατότητα, αλλά και στα άγονα εδάφη. Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η γρήγορη ανάπτυξη της φωτίνιας, φτάνοντας ακόμα και τα 4 μέτρα, χαρακτηριστικό το οποίο, την καθιστά πρώτη στις προτιμήσεις των φυτών για φράκτη.

Δημιουργία πυκνού φράκτη με την πορφυρό-πράσινη φωτίνια

Ο κατάλογος του φυτικού υλικού ωστόσο δεν τελειώνει, καθώς τα δέντρα θα συμπληρώσουν καλλωπιστικοί θάμνοι ιδανικοί για φράκτες, αλλά και αναρριχώμενα φυτά, τα οποία με την τοποθέτησή τους σε πέργκολες θα χαρίσουν σκιά.

Επιγραμματικά, οι πιο αγαπημένοι και όχι αδίκως καλλωπιστικοί θάμνοι είναι:

Βιβούρνο κοινό (Viburnum tinus)
Μετροσίδηρος (Metrosideros excelsa)
Ελαίαγνος (Eleagnus ebbingei)
Αγγελική (Pittosporum tobira)
Δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis)
Λεβάντα (Lavandula angustifolia)
Λεβαντίνη (Santolina chamaecyparissus)
Λυγαριά (Vitex agnus-castus)
Σχίνος (Pistacia lentiscus)
Πικροδάφνη (Nerium oleander)
Πολύγαλα (Polygala myrtifolia)
Πλουμπάγκο (Plumbago auriculata)

Ενώ από αναρριχώμενα είναι:

Αμπέλοψις (Ampelopsis quinquefolia)
Κισσός (Hedera felix)
Βουκαμβίλια (Bougainvillea)

List of shrubs, climbing plants and trees suitable for islands

Λίστα θάμνων, αναρριχώμενων φυτών και δέντρων κατάλληλων για νησιά