trees with salinity resistance

Τι Δέντρα Να Φυτεύσω Αν Μένω Σε Νησί;

  Ζώντας σε μια χώρα που περιτριγυρίζεται από θάλασσα, δεν είναι λίγες οι φορές που ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα ‘’Τι φυτά και δέντρα να βάλω στον κήπο μου; ’’, τα οποία όχι μόνο να είναι ικανά για να αντέξουν το κλίμα ενός νησιού, αλλά και για να εντυπωσιάσουν. Σπίτια με μαγευτική θέα το γαλάζιο, συνοδευόμενα από τα κατάλληλα φυτικά είδη, δημιουργούν πάντα εντυπωσιακά οπτικά αποτελέσματα. Γιατί όμως όλα τα είδη δεν είναι κατάλληλα; Δυστυχώς, δεν αντέχουν όλα φυτά την αλατότητα που έχουν τα παραθαλάσσια εδάφη, τα υδροσταγονίδια που μεταφέρονται από τον αέρα, καθώς και τους ισχυρούς ανέμους, φαινόμενο συχνό για τα αγαπημένα μας νησιά του Αιγαίου. Δεν είναι λίγες οι φορές άλλωστε που συναντάμε φυτά καχεκτικά, με συμπτώματα όπως ξήρανση στις κορυφές των φύλλων.

Πάμε όμως εν συντομία να δούμε τι ακριβώς είναι η αλατότητα και πως επηρεάζει τα φυτά μας. Αλατότητα είναι η ύπαρξη υψηλών συγκεντρώσεων ιόντων νατρίου (Na+) και χλωρίου (Cl) στο περιβάλλον της ρίζας του φυτού. Αυτό συμβαίνει, διότι μειώνεται η ενέργεια που ρέουν τα μόρια του νερού, καθώς τα τελευταία έλκονται προς τα ιόντα των αλάτων και όχι προς τις ρίζες των φυτών. Ως επακόλουθο, το έδαφος που έχει ‘’αλάτι’’ συμπεριφέρεται ως ξηρικό, καθώς πολύ λίγο από το νερό του εδάφους, προσλαμβάνεται τελικά από τα φυτά.

Φτάνει όμως με τις λεπτομέρειες και πάμε να μπούμε στο κυρίως θέμα, ξεκινώντας από τα καταλληλότερα δέντρα για ένα κήπο σε νησί.

Αλμυρίκι (Tamarix)

Αναμφισβήτητα το αρμυρίκι ή αρμυρίκι όπως αλλιώς ονομάζεται είναι ο ‘’βασιλιάς’’ των φυτών με αντοχή στην αλατότητα, αφού ευδοκιμεί ακόμα και σε ελάχιστη απόσταση από τον αφρό της θάλασσας. Φτάνει σε ύψος 6μ. και διάμετρο 4-5μ., ενώ έχει και γρήγορη ανάπτυξη. Στα ελληνικά φυτώρια πωλούνται συνήθως 3 είδη, το Tamarix tetrandra, που ανθίζει την άνοιξη με λευκά άνθη, το Tamarix parviflora που ανθίζει στις αρχές καλοκαιριού με ροζ άνθη και τέλος το Tamarix ramosissima, που ανθίζει στο τέλος του καλοκαιριού.

2 Tamarix trees near the sea Αρμυρίκια δίπλα στη θάλασσα

Ελιά (Olea europaea)

Για το δέντρο της ελιάς οι συστάσεις είναι περιττές. Ίσως το ομορφότερο και με τη μεγαλύτερη ιστορία καρποφόρο. Είναι αειθαλές και ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις, με καλά αποστραγγισμένο έδαφος. Εκτός από το αλατούχο έδαφος, έχει εξαιρετική αντοχή στην ξηρασία. Η ανθοφορία της αρχίζει τον Μάιο, ενώ οι καρποί ωριμάζουν το φθινόπωρο. Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 43 ποικιλίες ελαιόδεντρων, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά το καθένα.

Olive tree leaves with olives Όμορφο ελαιόδεντρο, ιδανικό για παραθαλάσσια μέρη

 

Μουριά (Morus)

Από τα πιο δημοφιλή, φυλλοβόλα δέντρα του ελληνικού τοπίου, λόγω της πλούσιας σκιάς που προσφέρει το φύλλωμά της, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Φέρει εξαιρετική αντοχή σε συνθήκες ξηρασίας, παγωνιάς, αλατότητας και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ταυτόχρονα, δεν φέρει καμία ιδιαίτερη απαίτηση εδαφολογικά, μιας και ευδοκιμεί ακόμα σε άγονα εδάφη. Σε ηλιόλουστες θέσεις δίνει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Τη βρίσκουμε σε ποικιλίες που φέρει καρπούς, όπως είναι η λευκή και η μαύρη (ή κοινή) μουριά, αλλά και χωρίς καρπούς, η λεγόμενη καλλωπιστική μουριά. Η τελευταία χρησιμοποιείται κυρίως για τη διακόσμηση χώρων όπως πάρκινγκ κτηρίων, όπου η πτώση του καρπού στο έδαφος δεν είναι επιθυμητή.

mulberry tree or morus suitable for island Δέντρο μουριάς φορτωμένο με κόκκινα μούρα

Χαρουπιά (Ceratonia siliqua)

Ιδανική επιλογή για κήπο σε νησί. Η χαρουπιά ή αλλιώς ξυλοκερατιά είναι ένα καρποφόρο, αειθαλές δέντρο. Τα γυαλιστερά της φύλλα, σε συνδυασμό με τον καρπό της (το χαρούπι) θα δώσουν σε οποιαδήποτε κήπο μια αίσθηση αρχοντισμού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η λέξη καράτι, έχει βγει από τη λέξη κεράτι ( ο αποξηραμένος σπόρος της χαρουπιάς), ο οποίος στην αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε ως μονάδα βάρους για το χρυσό και τους πολύτιμους λίθους. Όσο αναφορά τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της αρέσουν τα ξηρά και θερμά κλίματα, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερη αντοχή στην αλατότητα. Θα μεγαλώσει με μεγάλη επιτυχία σε οποιαδήποτε έδαφος, ακόμα και στα πιο άγονα.

Ceratonia siliqua or carob tree Δέντρο χαρουπιάς ιδανικό για κήπους σε νησιά

Συκιά (Ficus carica)

Η συκιά είναι ένα από τα πιο αγαπημένα καρποφόρα δέντρα που έχουν συνδεθεί έντονα με το ελληνικό καλοκαίρι, κυρίως για τον γλυκό καρπό της. Λατρεύει τον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ φέρει ευαισθησία στο πολύ κρύο. Ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη, με εξαίρεση τα αργιλώδη, που συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού. Φυσικά, ένας από τους λόγους που προτιμάται είναι ότι δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τους περισσότερους ιδιοκτήτες κατοικιών σε νησιωτικές περιοχές, οι οποίοι συχνά επισκέπτονται τα εξοχικά τους, μόνο την περίοδο του καλοκαιριού. Τι καλύτερο από ένα δέντρο που δε μας απασχολεί με τις περιποιήσεις του και ταυτόχρονα μας χαρίζει γευστικές απολαύσεις. Και ένα επιπλέον tip για τη συκιά, αν θέλουμε να παράξει περισσότερα σύκα, καλό θα είναι παρότι αντέχει στην ξηρασία, να το υποβοηθήσουμε με μερικά ποτίσματα. Για περισσότερες πληροφορίες για τη συκιά ακολουθήστε το σύνδεσμο.

Fig tree Συκιά ιδανικό δέντρο για νησιωτικές περιοχές

Ροδιά (Punica granatum)

Ένα από τα γνωστότερα φυλλοβόλα δέντρα του μεσογειακού κήπου, με καταγωγή από την Περσία. Φτάνει σε ύψος έως και τα 4 μέτρα, ενώ σχηματίζει πυκνή κόμη. Το σημείο κατατεθέν της ροδιάς είναι ο κατακόκκινος καρπός της σε σχήμα κορώνας. Φυσικά, εντυπωσιακά είναι και τα κόκκινο-πορτοκαλί της άνθη, που εμφανίζονται από την άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο. Παρουσιάζει ανθεκτικότητα στις χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά όχι κάτω των -10οC, ενώ αγαπά τις ηλιόλουστες περιοχές, με υψηλές θερμοκρασίες.

Punica granatum or pomegranate on island Άγουρο ρόδι με φόντο τη θάλασσα

Αριά (Quercus ilex)

Η αριά ή αλλιώς λευκή βελανιδιά είναι ένα όμορφο αειθαλές δέντρο, που κατάγεται από τη μεσόγειο. Φτάνει σε ύψος έως και τα 15 μέτρα. Η πλούσια κυλινδρική της κόμη, σε συνδυασμό με τα γκριζοπράσινα φύλλα της, δημιουργεί πολύ όμορφη σύνθεση με το δέντρο της ελιάς. Ευδοκιμεί σε μέτριας σύστασης, υγρά εδάφη, με καλή αποστράγγιση. Είναι δέντρο ιδιαίτερα ανθεκτικό τόσο στην ξηρασία, αφού εγκλιματιστεί με το χώρο που θα τοποθετηθεί, όσο και στο κρύο.

Quercus tree leaves and fruit Υπέροχη αριά για όλους τους κήπους

Φοίνικας Ουασινγκτόνια (Washingtonia Fan Palm)

Η πιο ασφαλής επιλογή δέντρων σε παραθαλάσσια μέρη δεν είναι άλλη από τους φοίνικες και όχι άδικα καθώς, φέρουν πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στους δυνατούς ανέμους, την ξηρασία και την αλατότητα της θάλασσας. Μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 15 μέτρα ύψος, ενώ συνδυάζει το ύψος αυτό με γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, δίνει στο χώρο μια εξωτική πινελιά συνυφασμένη με τις διακοπές και τη χαλάρωση.

Washingtonia Fan Palm Φοίνικας Ουασινγκτόνια που δίνει μια εξωτική αίσθηση στο χώρο του πρασίνου

Γιούκα (Yucca)

Η γιούκα με καταγωγή από το μακρινό Μεξικό, είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό τροπικό φυτό. Η πολύ μεγάλη της αντοχή στην εδαφική αλατότητα, αλλά και στα σταγονίδια που μεταφέρονται από τη θάλασσα, σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό της φύλλωμα, την καθιστά αγαπημένο φυτό στα νησιά. Έχει μακριά λογχοειδή φύλλα μεγέθους 1,5-2 μ. Ανθοφορεί στα τέλη του Ιουλίου, με πανέμορφα λευκά άνθη σε σχήμα καμπάνας. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα, ακόμα και αν έχει κομμένο κορμό.

Yucca plant blossom and leaves Το φυτό της γιούκας με τα άνθη και τα φύλλα του

Φωτίνια (Photinia)

Η φωτίνια κατατάσσεται στους θάμνους, όμως μπορεί να πάρει και τη μορφή δέντρου. Λατρεύεται από τους αρχιτέκτονες τοπίου, λόγω των έντονων χρωματικών αντιθέσεων του φυλλώματός του, κόκκινο τους ζεστούς μήνες και πράσινο τους ψυχρούς. Το Μάιο γεμίζει με λευκά άνθη, που φέρουν υπέροχο άρωμα, τα οποία καταλήγουν σε κόκκινους καρπούς που ωριμάζουν το φθινόπωρο, ενισχύοντας έτσι την καλλωπιστική του αξία. Ο αειθαλής αυτός θάμνος, λατρεύει τον ήλιο, αλλά φέρει ταυτοχρόνως ανθεκτικότητα και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Φυσικά, έχει προστεθεί στη λίστα με τα φυτά που είναι κατάλληλα για νησιά, καθώς είναι ανθεκτικό στην αλατότητα, αλλά και στα άγονα εδάφη. Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η γρήγορη ανάπτυξη της φωτίνιας, φτάνοντας ακόμα και τα 4 μέτρα, χαρακτηριστικό το οποίο, την καθιστά πρώτη στις προτιμήσεις των φυτών για φράκτη.

Photinia  

Δημιουργία πυκνού φράκτη με την πορφυρό-πράσινη φωτίνια

Ο κατάλογος του φυτικού υλικού ωστόσο δεν τελειώνει, καθώς τα δέντρα θα συμπληρώσουν καλλωπιστικοί θάμνοι ιδανικοί για φράκτες, αλλά και αναρριχώμενα φυτά, τα οποία με την τοποθέτησή τους σε πέργκολες θα χαρίσουν σκιά.

Επιγραμματικά, οι πιο αγαπημένοι και όχι αδίκως καλλωπιστικοί θάμνοι είναι:

  • Βιβούρνο κοινό (Viburnum tinus)
  • Μετροσίδηρος (Metrosideros excelsa)
  • Ελαίαγνος (Eleagnus ebbingei)
  • Αγγελική (Pittosporum tobira)
  • Δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis)
  • Λεβάντα (Lavandula angustifolia)
  • Λεβαντίνη (Santolina chamaecyparissus)
  • Λυγαριά (Vitex agnus-castus)
  • Σχίνος (Pistacia lentiscus)
  • Πικροδάφνη (Nerium oleander)
  • Πολύγαλα (Polygala myrtifolia)
  • Πλουμπάγκο (Plumbago auriculata)

Ενώ από αναρριχώμενα είναι:

  • Αμπέλοψις (Ampelopsis quinquefolia)
  • Κισσός (Hedera felix)
  • Βουκαμβίλια (Bougainvillea)
List of shrubs, climbing plants and trees suitable for islands Λίστα θάμνων, αναρριχώμενων φυτών και δέντρων κατάλληλων για νησιά